Vòng tua máy là một trong những chỉ số quan trọng mà người lái xe thường xuyên theo dõi trên bảng đồng hồ, cho biết sức mạnh và hiệu suất hoạt động của xe. Tuy nhiên, đôi khi bạn có thể nhận thấy hiện tượng vòng tua máy tăng giảm thất thường, đặc biệt là khi xe đang ở chế độ không tải hoặc di chuyển ở tốc độ thấp. Vậy nguyên nhân nào dẫn đến hiện tượng này và cách khắc phục hiệu quả ra sao? Hãy cùng Thị Trường Xe tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.
Vòng tua máy ô tô là gì?
Để hiểu rõ hơn về hiện tượng vòng tua máy tăng giảm thất thường, trước hết chúng ta cần nắm rõ khái niệm về vòng tua máy ô tô. Vòng tua máy, hay còn gọi là RPM (Revolutions Per Minute), là số vòng quay mà trục khuỷu động cơ thực hiện trong một phút. Chỉ số này cho biết tốc độ hoạt động của động cơ, ảnh hưởng trực tiếp đến công suất, mô-men xoắn và mức tiêu thụ nhiên liệu của xe.
Thông thường, người lái xe có thể quan sát chỉ số vòng tua máy thông qua đồng hồ đo vòng tua (tachometer) trên bảng điều khiển. Khi xe ở trạng thái không tải (động cơ đang nổ nhưng xe đứng yên), vòng tua máy thường duy trì ở một mức ổn định, thường dao động trong khoảng 700 – 900 vòng/phút đối với xe động cơ xăng và thấp hơn một chút đối với xe động cơ diesel.
Khi bạn tăng ga, vòng tua máy sẽ tăng lên, cho thấy động cơ đang hoạt động mạnh mẽ hơn để cung cấp sức kéo cho xe. Ngược lại, khi bạn giảm ga hoặc phanh, vòng tua máy sẽ giảm xuống. Một động cơ hoạt động bình thường sẽ có vòng tua máy ổn định, không bị giật cục hoặc dao động bất thường.
Xem thêm: TOP 05 xe ô tô tiết kiệm nhiên liệu nhất hiện nay 2025
Nguyên nhân khiến vòng tua máy tăng giảm thất thường
Hệ thống nhiên liệu gặp vấn đề
Một trong những nguyên nhân thường gặp khiến vòng tua máy tăng giảm thất thường là do các vấn đề liên quan đến hệ thống nhiên liệu. Nếu bộ lọc nhiên liệu bị tắc nghẽn, nó có thể hạn chế lượng nhiên liệu cung cấp cho động cơ, dẫn đến vòng tua máy không ổn định.
Tương tự, bơm nhiên liệu yếu hoặc bị lỗi cũng có thể gây ra tình trạng nhiên liệu cung cấp không đều. Kim phun nhiên liệu bị bẩn hoặc bị tắc cũng là một nguyên nhân phổ biến, khiến nhiên liệu không được phun tơi và đều đặn vào buồng đốt, gây ra hiện tượng vòng tua máy tăng giảm thất thường.
Hệ thống đánh lửa chập chờn
Hệ thống đánh lửa cũng đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì vòng tua máy ổn định. Bugi bị mòn hoặc bị bẩn có thể gây ra tình trạng đánh lửa không đều, làm cho động cơ hoạt động không trơn tru và dẫn đến dao động vòng tua máy.
Dây cao áp bị hỏng hoặc bị rò rỉ điện cũng có thể gây ra hiện tượng tương tự. Đối với các xe đời cũ sử dụng bộ chia điện (distributor), các vấn đề liên quan đến bộ chia điện cũng có thể gây ra tình trạng vòng tua máy tăng giảm thất thường.
Hệ thống nạp khí bị rò rỉ, bám bẩn
Các vấn đề liên quan đến hệ thống nạp khí cũng có thể là nguyên nhân khiến vòng tua máy tăng giảm thất thường. Rò rỉ khí ở cổ hút hoặc các đường ống dẫn khí có thể làm thay đổi tỷ lệ hòa khí, gây ra tình trạng vòng tua máy không ổn định.
Cảm biến lưu lượng gió (MAF sensor) bị bẩn hoặc bị lỗi có thể cung cấp thông tin sai lệch về lượng khí nạp vào động cơ, dẫn đến việc điều chỉnh nhiên liệu không chính xác và gây ra hiện tượng vòng tua máy tăng giảm thất thường. Bướm ga bị bẩn hoặc bị kẹt cũng có thể ảnh hưởng đến lượng khí nạp vào động cơ khi xe ở chế độ không tải.
Hệ thống cảm biến bị lỗi
Các vấn đề liên quan đến hệ thống cảm biến trên xe cũng có thể gây ra tình trạng vòng tua máy tăng giảm thất thường. Cảm biến vị trí trục khuỷu (crankshaft position sensor) và cảm biến vị trí trục cam (camshaft position sensor) cung cấp thông tin quan trọng về vị trí của các bộ phận này cho bộ điều khiển động cơ (ECU).
Nếu các cảm biến này bị lỗi, ECU có thể nhận được thông tin không chính xác và điều chỉnh nhiên liệu và thời điểm đánh lửa không phù hợp, dẫn đến vòng tua máy không ổn định. Cảm biến oxy (O2 sensor) bị lỗi cũng có thể gây ra tình trạng tương tự do ECU nhận được thông tin sai lệch về lượng oxy trong khí thải.
Hệ thống khí thải bị tắc nghẽn
Hệ thống khí thải bị tắc nghẽn, đặc biệt là bộ catalytic converter bị tắc, cũng có thể gây ra hiện tượng vòng tua máy tăng giảm thất thường. Khi khí thải không thể thoát ra một cách dễ dàng, nó sẽ tạo ra áp lực ngược lên động cơ, ảnh hưởng đến hiệu suất hoạt động và gây ra dao động vòng tua máy.
Các vấn đề liên quan đến hộp số
Đối với các xe sử dụng hộp số tự động, các vấn đề liên quan đến hộp số cũng có thể gây ra hiện tượng vòng tua máy tăng giảm thất thường, đặc biệt là khi chuyển số hoặc khi xe dừng đèn đỏ. Các vấn đề như: dầu hộp số bẩn hoặc thiếu, van điện từ trong hộp số bị lỗi, hoặc các vấn đề liên quan đến bộ biến mô-men xoắn (torque converter) có thể gây ra tình trạng này.
Vấn đề liên quan đến van không tải
Một nguyên nhân khác có thể gây ra hiện tượng vòng tua máy tăng giảm thất thường là do các vấn đề liên quan đến van không tải (idle air control – IAC valve), thường thấy trên các xe đời cũ. Van này có nhiệm vụ điều chỉnh lượng không khí đi vào động cơ khi xe ở chế độ không tải. Nếu van IAC bị bẩn hoặc bị lỗi, nó có thể không điều chỉnh được lượng không khí cần thiết, dẫn đến vòng tua máy không ổn định.
Tác hại của việc vòng tua máy ô tô tăng giảm thất thường
Động cơ hoạt động không êm ái, bị rung giật
Việc vòng tua máy tăng giảm thất thường không chỉ gây ra cảm giác khó chịu cho người lái và hành khách mà còn có thể gây ra nhiều tác hại tiêu cực đến chiếc xe của bạn. Một trong những tác hại dễ nhận thấy nhất là động cơ hoạt động không êm ái, có thể bị rung giật, đặc biệt là khi xe đang dừng đèn đỏ hoặc di chuyển ở tốc độ thấp.
Tiêu tốn nhiều nhiên liệu
Tình trạng vòng tua máy tăng giảm thất thường cũng có thể dẫn đến mức tiêu thụ nhiên liệu tăng cao hơn bình thường. Khi động cơ hoạt động không ổn định, quá trình đốt cháy nhiên liệu diễn ra không hiệu quả, dẫn đến việc tiêu thụ nhiên liệu nhiều hơn. Ngoài ra, hiện tượng này còn có thể làm giảm hiệu suất hoạt động của động cơ, khiến xe yếu hơn khi tăng tốc hoặc leo dốc.
Tiềm ẩn nguy cơ chết máy đột ngột
Trong một số trường hợp nghiêm trọng, vòng tua máy tăng giảm thất thường có thể dẫn đến tình trạng động cơ bị chết máy đột ngột, gây nguy hiểm cho người lái và những người tham gia giao thông khác, đặc biệt là khi xe đang di chuyển ở tốc độ cao hoặc trên đường đông. Về lâu dài, việc động cơ hoạt động không ổn định có thể gây ra những hư hỏng cho các bộ phận khác trong hệ thống truyền động và động cơ, dẫn đến chi phí sửa chữa tốn kém.
Lưu ý về bảo dưỡng để ô tô hoạt động ổn định
Để tránh gặp phải tình trạng vòng tua máy tăng giảm thất thường và đảm bảo chiếc xe của bạn luôn hoạt động ổn định, việc thực hiện bảo dưỡng định kỳ và đúng cách là vô cùng quan trọng. Trong đó:
- Tuân thủ lịch bảo dưỡng được khuyến cáo bởi nhà sản xuất, bao gồm việc thay dầu động cơ, lọc gió, lọc nhiên liệu, bugi và kiểm tra các hệ thống khác trên xe.
- Thường xuyên kiểm tra và làm sạch các bộ phận như bướm ga, cảm biến lưu lượng gió.
- Sử dụng nhiên liệu chất lượng tốt và đúng chủng loại được khuyến cáo cho xe của bạn.
- Khi phát hiện bất kỳ dấu hiệu bất thường nào liên quan đến vòng tua máy, hãy đưa xe đến các trung tâm bảo dưỡng uy tín để được kiểm tra và xử lý kịp thời.
Hy vọng những thông tin trên đã giúp bạn hiểu rõ hơn về nguyên nhân và cách khắc phục hiện tượng vòng tua máy tăng giảm thất thường. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào khác về lĩnh vực ô tô, đừng ngần ngại truy cập thitruongxe.net để cập nhật những thông tin hữu ích nhất.
