Hộp số ô tô giữ vai trò thiết yếu trong hệ thống truyền động và là một trong những bộ phận dễ hỏng hóc nhất, nguyên nhân là do một số thói quen sử dụng xe ô tô mà chính người lái cũng không biết.
5 thói quen khiến hộp số ô tô nhanh hỏng
Không thay dầu hộp số định kỳ
Một quan niệm sai lầm khá phổ biến trong cộng đồng người sử dụng ô tô là dầu hộp số có tuổi thọ vĩnh cửu và không cần thay thế. Tuy nhiên, trên thực tế, tất cả các nhà sản xuất ô tô đều đưa ra khuyến cáo về việc thay dầu hộp số sau mỗi quãng đường từ 60.000 đến 100.000 km, tùy thuộc vào điều kiện vận hành cụ thể và loại xe. Đáng nói là, không ít người dùng bỏ qua hoàn toàn công việc bảo dưỡng quan trọng này.
Dầu hộp số đảm nhiệm các chức năng chính là bôi trơn các bộ phận chuyển động bên trong, làm mát để duy trì nhiệt độ ổn định và duy trì áp suất thủy lực cần thiết cho hoạt động của hộp số. Nếu không được thay thế định kỳ, chất lượng dầu sẽ suy giảm theo thời gian, dẫn đến việc các bánh răng và bộ ly hợp bên trong hộp số bị mài mòn nhanh chóng.
Do đó, việc không tuân thủ lịch thay dầu hộp số theo khuyến nghị của nhà sản xuất được xác định là một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến các vấn đề và hư hỏng ở hộp số.
Xe ô tô không thay dầu hộp số có thể hoạt động một cách giật cục, phát ra những tiếng ồn bất thường, và cuối cùng dẫn đến những hư hỏng nghiêm trọng đòi hỏi phải đại tu hoặc thậm chí thay thế toàn bộ hộp số, gây ra chi phí sửa chữa lên đến hàng chục hoặc thậm chí cả trăm triệu đồng.
Vì vậy, việc thực hiện thay dầu hộp số định kỳ không chỉ giúp đảm bảo hộp số vận hành trơn tru mà còn góp phần kéo dài tuổi thọ của chiếc xe một cách đáng kể.
Không dùng phanh tay khi đỗ xe trên dốc
Đây là một lỗi thường gặp ở nhiều người lái xe, đặc biệt là những người mới làm quen với việc điều khiển phương tiện. Họ thường có xu hướng chỉ chuyển cần số về chế độ P (Park) mà quên hoặc cố ý bỏ qua thao tác kéo phanh tay khi dừng đỗ xe trên những bề mặt dốc.
Hành động này sẽ khiến toàn bộ trọng lượng của xe dồn lên một chốt cơ khí nhỏ nằm bên trong hộp số, được gọi là “parking pawl”. Chốt này vốn chỉ được thiết kế để giữ cho xe đứng yên tại chỗ chứ không chịu được tải trọng lớn liên tục.
Theo thời gian, áp lực quá tải này có thể gây ra sự mài mòn, gãy hoặc biến dạng của chốt, dẫn đến những hư hỏng nghiêm trọng cho hộp số, thậm chí có thể khiến xe không thể chuyển số được nữa.
Mặc dù nhiều người lái xe đã nhận thức được nguy cơ này, vẫn còn không ít trường hợp chủ quan, dẫn đến những chi phí sửa chữa tốn kém tại các gara ô tô. Giải pháp đơn giản nhưng mang lại hiệu quả cao là luôn luôn thực hiện thao tác kéo phanh tay một cách cẩn thận trước khi chuyển cần số về vị trí P, đặc biệt là khi đỗ xe trên những địa hình dốc.
Chuyển số liên tục
Trong những tình huống giao thông ùn tắc, việc liên tục chuyển đổi giữa các chế độ số D (Drive – tiến), N (Neutral – số mo) hoặc R (Reverse – lùi) là một hành động mà nhiều tài xế thực hiện một cách gần như bản năng. Tuy nhiên, đây lại là một thói quen vô cùng có hại cho hộp số, đặc biệt là đối với những chiếc xe sử dụng hộp số tự động.
Việc chuyển số liên tục như vậy sẽ làm tăng nhiệt độ của dầu hộp số, dẫn đến việc giảm khả năng bôi trơn, tăng ma sát giữa các bộ phận và gây ra sự mài mòn nhanh chóng cho các chi tiết truyền động bên trong hộp số. Do đó, đây cũng được xem là một trong những nguyên nhân âm thầm gây ra sự hao mòn đáng kể cho hộp số ô tô.
Người sử dụng xe nên tận dụng chế độ số tay (manual mode) nếu xe có hỗ trợ tính năng này, để có thể kiểm soát việc chuyển số một cách hiệu quả hơn khi di chuyển chậm hoặc dừng đỗ, từ đó giúp giảm áp lực không cần thiết lên hộp số.
Tuy nhiên, người dùng cũng cần lưu ý rằng chất lượng và độ bền của hộp số trên từng mẫu xe còn phụ thuộc vào thiết kế kỹ thuật và vật liệu chế tạo được sử dụng. Ví dụ, một số dòng xe được trang bị hộp số ly hợp kép dạng khô có xu hướng gặp phải các vấn đề kỹ thuật nhiều hơn so với các loại hộp số tự động truyền thống khác.
Chuyển đổi số lùi số tiến khi xe chưa dừng hẳn
Nhiều tài xế có thói quen chuyển từ số R (lùi) sang số D (tiến) hoặc ngược lại trong khi chiếc xe vẫn chưa hoàn toàn dừng lại. Hành động này một cách vô tình tạo ra một áp lực lớn lên các bánh răng bên trong hộp số, khiến hệ thống truyền động phải chịu một tải trọng không cần thiết.
Nếu người lái xe lặp lại điều này như một thói quen thường xuyên, nó sẽ làm giảm tuổi thọ của hộp số một cách nhanh chóng. Đối với xe số tự động, nguyên tắc quan trọng là chỉ thực hiện chuyển số khi xe đã dừng lại hoàn toàn. Đặc biệt, khi chuyển về chế độ P (Park), xe bắt buộc phải ở trạng thái đứng yên để tránh gây hư hỏng cho khóa số.
Bỏ qua các tín hiệu cảnh báo lỗi từ đèn báo hộp số
Đèn báo lỗi hộp số thường có biểu tượng hình bánh răng với dấu chấm than nằm ở giữa. Tuy nhiên, tín hiệu cảnh báo này không đồng nghĩa với việc hộp số đã bị hỏng hoàn toàn, mà nó giống như một lời nhắc nhở về một vấn đề tiềm ẩn có thể gây hại cho hộp số.
Thực tế cho thấy, nhiều tài xế lại có xu hướng bỏ qua đèn cảnh báo này, thường cho rằng đó chỉ là một lỗi phần mềm không đáng lo ngại. Tuy nhiên, đây lại là một dấu hiệu cảnh báo sớm quan trọng, giúp người lái xe phát hiện ra các sự cố tiềm ẩn trước khi chúng trở nên nghiêm trọng hơn và gây ra những hư hỏng tốn kém.
Kết luận chung
Mặc dù một số mẫu xe có thể dễ gặp phải các lỗi liên quan đến hộp số do đặc điểm thiết kế, phần lớn các hư hỏng của bộ phận quan trọng này đều xuất phát từ những thói quen sử dụng không đúng cách của người lái.
Để tránh phải đối mặt với những chi phí sửa chữa có thể lên đến hàng chục triệu đồng, việc tuân thủ lịch thay dầu hộp số định kỳ, luôn sử dụng phanh tay khi đỗ xe trên dốc, chỉ chuyển số khi xe đã dừng hẳn và hạn chế vận hành xe trong điều kiện giao thông ùn tắc kéo dài là vô cùng quan trọng. Đừng để những hành động chủ quan nhỏ nhặt biến hộp số xe của bạn trở thành “nạn nhân” của sự thiếu cẩn trọng!
