Hàng ngày, rất nhiều tài xế điều khiển phương tiện nhưng vẫn chưa thể phân biệt rõ ràng giữa biển hiệu lệnh và biển chỉ dẫn giao thông. Sự nhầm lẫn này thường dẫn đến việc vi phạm luật giao thông, gây ra những tình huống bị xử phạt, thậm chí còn bị trừ điểm trên giấy phép lái xe.
Phân biệt biển hiệu lệnh và biển chỉ dẫn
Theo Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 41:2019/BGTVT, hệ thống biển báo hiệu đường bộ tại Việt Nam được phân thành năm nhóm chính. Đó là biển báo cấm, biển báo nguy hiểm, biển hiệu lệnh, biển chỉ dẫn và biển phụ. Trong số này, biển hiệu lệnh và biển chỉ dẫn đóng một vai trò hết sức quan trọng trong việc điều tiết luồng giao thông, đồng thời góp phần đảm bảo an toàn tối đa cho cả người và phương tiện khi lưu thông trên đường.
Biển hiệu lệnh là nhóm biển báo có tính chất bắt buộc. Người điều khiển phương tiện giao thông phải tuyệt đối tuân thủ các quy định được thể hiện trên biển trong một phạm vi hoặc đoạn đường nhất định nơi biển báo có hiệu lực. Nếu tài xế không chấp hành đúng những yêu cầu được biểu thị trên biển hiệu lệnh, hành vi đó sẽ bị coi là vi phạm pháp luật giao thông đường bộ.
Ngược lại, biển chỉ dẫn có chức năng định hướng hoặc cung cấp các thông tin hữu ích cho người lái xe. Các ví dụ điển hình bao gồm biển chỉ dẫn đường vào trung tâm thành phố, biển báo vị trí trạm xăng, bệnh viện hoặc khu dân cư. Nhóm biển này giúp người tham gia giao thông nhanh chóng nắm bắt thông tin để điều khiển phương tiện theo đúng lộ trình, một cách hợp lý và an toàn.
Đặc điểm nhận dạng của các biển hiệu lệnh thường là hình tròn hoặc hình chữ nhật, có nền màu xanh lam và các ký hiệu, hình vẽ bên trong có màu trắng. Khi hiệu lực của biển hiệu lệnh kết thúc, một vạch chéo màu đỏ, kẻ từ phải qua trái và đè lên hình vẽ ký hiệu, thường được sử dụng để báo hiệu.
Mức phạt khi không tuân thủ biển hiệu lệnh
Mặc dù các quy chuẩn đã rất rõ ràng và hệ thống biển báo được lắp đặt rộng rãi trên khắp các tuyến đường, nhưng thực tế cho thấy không ít tài xế vẫn còn vi phạm. Nguyên nhân có thể do họ không hiểu rõ ý nghĩa của biển hoặc cố tình phớt lờ biển hiệu lệnh. Hành vi này không chỉ tiềm ẩn nguy cơ gây mất an toàn giao thông mà còn dẫn đến việc bị xử phạt, đặc biệt trong bối cảnh hệ thống camera phạt nguội ngày càng được triển khai rộng rãi.
Theo Nghị định 168/2024/NĐ-CP (có hiệu lực từ ngày 1/1/2025), hành vi không chấp hành hiệu lệnh hoặc chỉ dẫn của biển báo hiệu đường bộ sẽ bị xử phạt rất nghiêm khắc.
Đối với người điều khiển xe ô tô: Nếu không tuân thủ quy định, họ sẽ bị phạt tiền từ 400.000 đến 600.000 đồng theo điểm a, khoản 1, điều 6 của Nghị định này. Trong trường hợp vi phạm này dẫn đến tai nạn giao thông, mức xử phạt sẽ tăng lên đáng kể, từ 20 đến 22 triệu đồng. Đồng thời, tài xế còn bị trừ 10 điểm trên giấy phép lái xe theo quy định tại điểm b, khoản 10 cùng điều luật.
Đối với người điều khiển mô tô, xe gắn máy: Mức phạt được quy định tại điểm a, khoản 1, điều 7 là từ 200.000 đến 400.000 đồng. Nếu hành vi không tuân thủ biển báo gây ra tai nạn giao thông, người điều khiển sẽ bị xử phạt từ 10 đến 14 triệu đồng và cũng bị trừ 10 điểm trên giấy phép lái xe theo điểm b, khoản 10, điều 7 của Nghị định 168.
Việc nắm vững và tuân thủ đúng các biển hiệu lệnh không chỉ là một nghĩa vụ pháp lý mà còn là một hành động thể hiện văn hóa giao thông văn minh. Đây cũng là ý thức tự bảo vệ an toàn cho bản thân và góp phần đảm bảo an toàn cho những người khác cùng tham gia giao thông trên đường.
