Cách tăng sên xe máy tại nhà đơn giản, dễ thực hiện

5/5 - (1 bình chọn)

Dây sên xe máy sau khi sử dụng một thời gian sẽ có dấu hiệu bị giãn, trùng và gây ra tiếng lạch cạch khi sử dụng. Tham khảo cách tăng sên xe máy tại nhà dưới đây để đảm bảo an toàn khi sử dụng nhé:

Cách tăng sên xe máy tại nhà đơn giản, dễ thực hiện

Mục lục

Sên xe máy là gì?

Sên, hay còn gọi là xích tải, là một thành phần then chốt trong hệ thống truyền động bằng xích của xe máy. Bên cạnh nhông (bánh răng nhỏ gắn với trục động cơ) và đĩa tải (bánh răng lớn gắn với bánh sau), sên đóng vai trò trung gian, truyền lực kéo từ động cơ đến bánh sau, giúp xe di chuyển. Hệ thống truyền động xích tải này rất phổ biến, đặc biệt trên các dòng xe số.

Về cấu tạo, sên xe máy không chỉ là một sợi dây kim loại đơn thuần mà là một chuỗi mắt xích phức tạp, được liên kết từ nhiều mắt xích nhỏ. Mỗi mắt xích này lại bao gồm các bộ phận chi tiết hơn như:

Con lăn: Bộ phận hình trụ tròn, tiếp xúc trực tiếp với răng của nhông và đĩa tải, giúp giảm ma sát khi sên chuyển động.
Má xích: Các tấm kim loại ở hai bên mắt xích, có lỗ để lắp chốt và ống lót.
Ống lót: Một ống kim loại nằm giữa hai má xích, nơi chốt xuyên qua.
Chốt: Thanh kim loại trụ tròn, kết nối các mắt xích lại với nhau, cho phép sên có thể uốn cong linh hoạt.

Khi xe vận hành, động cơ tạo ra chuyển động quay, truyền đến nhông. Nhông quay và các răng của nó ăn khớp với các con lăn của sên, kéo sên chuyển động. Chuyển động của sên sau đó làm quay đĩa tải, và vì đĩa tải được gắn với trục bánh sau, bánh xe cũng quay theo, đẩy xe về phía trước.

Tại sao sên xe máy lại bị chùng (giãn dài)?

Hiện tượng sên xe máy bị chùng là một vấn đề rất phổ biến đối với xe sử dụng hệ thống truyền động xích tải. Nguyên nhân chính xuất phát từ việc sên phải thường xuyên làm việc với cường độ cao, chịu nhiều lực tác động và ma sát lớn, đồng thời phải hoạt động trong môi trường khắc nghiệt như bụi bẩn, mưa gió.

Dưới đây là một số nguyên nhân cụ thể khiến sên xe máy bị chùng:

Chở quá tải: Hệ thống xích tải truyền lực dựa trên mô-men xoắn từ động cơ. Khi xe phải chịu tải trọng lớn, lực kéo cần thiết để di chuyển cũng tăng lên đáng kể. Lực kéo này tác động liên tục lên các mắt xích, theo thời gian sẽ làm chúng bị giãn ra. Việc thường xuyên chở nặng vượt quá khả năng chịu tải của xe là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây chùng sên.
Tác động của môi trường: Đối với các dòng xe có sên trần (không có hộp bảo vệ) như Exciter, Winner, Raider, sên phải trực tiếp tiếp xúc với các yếu tố môi trường bên ngoài. Bụi bẩn, bùn đất bám vào sên làm tăng ma sát giữa các bộ phận, khiến chúng mài mòn nhanh hơn và dễ bị chùng hơn. Nước mưa có thể gây gỉ sét, làm giảm độ bền và tính linh hoạt của sên.
Ít hoặc không bôi trơn: Chất bôi trơn đóng vai trò quan trọng trong việc giảm ma sát giữa các bộ phận của sên khi chúng hoạt động liên tục. Việc không bôi trơn hoặc bôi trơn không đúng cách (ví dụ như dùng dầu nhớt máy cũ có độ đặc cao, dễ bám bụi) sẽ làm tăng ma sát, khiến sên nhanh bị mài mòn và chùng. Bụi bẩn bám vào dầu nhớt cũ còn có thể gây gỉ sét sên.

Dấu hiệu nhận biết sên xe máy bị chùng

Khi sên xe máy bị chùng, bạn có thể dễ dàng nhận thấy qua một số dấu hiệu sau:

Tiếng kêu lọc cọc: Đây là dấu hiệu phổ biến nhất. Khi sên bị giãn ra, nó sẽ va đập vào hộp che sên hoặc gắp xe (càng sau) mỗi khi bạn lên hoặc xuống số, tạo ra tiếng kêu khó chịu.
Hiện tượng giật xe: Bạn có thể cảm nhận được sự giật cục khi giữ ga đều hoặc khi tăng giảm tốc độ đột ngột. Điều này là do sự trượt và ăn khớp không đều giữa sên và các bánh răng.

Cách tăng sên xe máy tại nhà

Việc tăng sên xe máy tại nhà tương đối đơn giản nếu bạn có đủ dụng cụ dưới đây:

Khóa 19 (thường dùng cho ốc trục bánh sau).
Khóa 10 (thường dùng cho ốc kẹp đĩa sau và ốc tăng sên).
Khẩu 10 và khẩu 12 (có thể dùng kèm cần chữ T).

Các bước thực hiện:

Đưa xe về số N (mo), dựng chân chống giữa. Sau đó, tháo nắp hộp sên (nếu có) để có thể tiếp cận các bộ phận cần điều chỉnh.
Sử dụng cờ lê tròng có kích thước phù hợp để nới lỏng ốc trục bánh sau và ốc kẹp đĩa sau. Lưu ý chỉ nới lỏng vừa đủ để có thể di chuyển bánh sau, không tháo rời hoàn toàn.
Dùng cây vặn T10 (hoặc khóa 10 tùy loại xe) để điều chỉnh ốc tăng sên ở hai bên gắp sau. Hầu hết các xe đều có hai ốc tăng sên nằm đối xứng nhau. Quan trọng là bạn cần chỉnh đều cả hai bên để đảm bảo bánh sau thẳng hàng. Ở hai bên trục xe thường có các vạch kẻ sẵn, hãy căn chỉnh sao cho vị trí ốc tăng sên ở cả hai bên tương ứng với cùng một vạch.
Vặn ốc tăng sên theo chiều kim đồng hồ để tăng độ căng của sên. Đối với một số dòng xe côn tay, có thể có các nấc điều chỉnh, bạn chỉ cần chỉnh theo từng nấc cho đều hai bên. Lưu ý quan trọng: Không nên tăng sên quá căng. Sên quá căng sẽ không có độ rơ cần thiết, có thể bị đứt khi xe hoạt động ở cường độ cao hoặc khi gặp phải các va chạm. Hãy để sên có một độ chùng nhất định (thường khoảng 1-2 cm khi dùng tay đẩy nhẹ vào giữa đoạn sên).
Dùng tay xoay nhẹ bánh xe sau để kiểm tra. Nếu bánh xe quay đều, không bị nặng tay hoặc bó cứng, thì độ căng của sên đã phù hợp.
Sau khi đã canh chỉnh độ căng của sên, siết chặt lại ốc kẹp đĩa sau và ốc trục bánh sau. Lắp lại hộp sên như ban đầu.

Để sên xe hoạt động trơn tru và kéo dài tuổi thọ, bạn nên thực hiện thêm các bước sau:

Vệ sinh sên: Sử dụng các dung dịch vệ sinh sên chuyên dụng để loại bỏ bụi bẩn, bùn đất và các chất bẩn khác bám trên sên. Việc vệ sinh không chỉ giúp sên sạch đẹp mà còn giúp giảm ma sát.
Bôi trơn sên: Sau khi vệ sinh, hãy tra chất bôi trơn chuyên dụng cho sên. Chất bôi trơn sẽ tạo một lớp màng bảo vệ, giảm ma sát và chống gỉ sét, giúp sên hoạt động êm ái và bền bỉ hơn.