Mất phanh khi lái xe ô tô gây ra tình trạng mất kiểm soát và thường khiến cho người lái rơi vào hoảng loạn gây hậu quả nghiêm trọng. Vậy, nguyên nhân gây ra tình trạng mất phanh khi lái xe ô tô là gì? Cách phòng tránh như thế nào? Mời bạn đọc tham khảo bài viết dưới đây.
Nguyên nhân mất phanh khi lái xe ô tô
Hiện tượng mất phanh khi lái xe ô tô dẫn đến việc phương tiện di chuyển mất kiểm soát và không thể dừng lại. Tình trạng nguy hiểm này có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, đòi hỏi người lái xe phải nắm vững kiến thức để chủ động thực hiện các biện pháp ngăn chặn hoặc giảm thiểu rủi ro khi sự cố xảy ra.
Mất phanh do hệ thống phanh bị hao mòn
Đây là một trong những lý do phổ biến nhất gây ra tình trạng mất phanh khi lái xe ô tô. Quá trình sử dụng trong thời gian dài sẽ làm cho các bộ phận thuộc hệ thống phanh bị suy giảm về tiêu chuẩn kỹ thuật ban đầu hoặc xuống dưới ngưỡng an toàn cho phép.
- Đối với hệ thống phanh đĩa, các bộ phận chịu sự hao mòn bao gồm má phanh, đĩa phanh và dầu phanh.
- Đối với hệ thống phanh đùm (tang trống), các chi tiết bị hao mòn có thể là guốc phanh, lò xo và dây cáp.
Sự hao mòn của những bộ phận này diễn ra một cách từ từ theo thời gian vận hành của xe. Tần suất sử dụng phanh càng cao, đặc biệt khi di chuyển trên các cung đường đèo dốc, quá trình hao mòn sẽ diễn ra nhanh chóng hơn.
Tuổi thọ trung bình của má phanh ô tô dao động từ 40.000 đến 100.000 km, đĩa phanh từ 80.000 đến 160.000 km và guốc phanh (phanh tang trống) từ 50.000 đến 65.000 km. Khi các bộ phận này bị mòn đến ngưỡng cần thay thế, xe thường phát ra âm thanh lạ như tiếng kim loại cọ xát, đồng thời hiệu quả phanh giảm sút rõ rệt.
Về dầu phanh, nhà sản xuất thường khuyến nghị người dùng nên thay mới sau mỗi 2 đến 3 năm sử dụng. Dầu phanh có đặc tính hấp thụ hơi ẩm từ không khí, do đó, nếu không được thay thế định kỳ, hàm lượng nước trong dầu sẽ tăng lên, gây ra hiện tượng ăn mòn các chi tiết của hệ thống phanh, làm giảm khả năng phanh hoặc dẫn đến hư hỏng nghiêm trọng.
Đối với các phương tiện sử dụng phanh đùm, dây cáp phanh bị mòn hoặc giãn cũng là một vấn đề thường gặp trong quá trình vận hành, đặc biệt là trong môi trường có độ ẩm cao hoặc nhiều bụi bẩn. Bộ phận này thường được khuyến cáo kiểm tra và thay thế định kỳ sau mỗi 2 đến 3 năm.
Phanh ô tô quá nhiệt trong quá trình sử dụng
Việc sử dụng phanh liên tục trong thời gian dài có thể gây ra tình trạng mất phanh khi lái xe ô tô, đặc biệt khi đổ dốc có thể làm tăng nhiệt độ của các bộ phận như má phanh, piston đẩy hoặc đĩa phanh, thậm chí gây sôi dầu phanh. Tình trạng này càng dễ xảy ra nếu người lái xe không thực hiện bảo dưỡng hoặc thay thế các linh kiện bị hao mòn theo đúng lịch trình.
Khi hệ thống phanh bị quá nhiệt, các cơ cấu hoạt động sẽ không còn đảm bảo hiệu suất theo thiết kế của nhà sản xuất. Ví dụ, piston có thể bị kẹt khiến người lái không thể tác động lên phanh, đĩa phanh bị nóng quá mức có thể dẫn đến cong vênh, hoặc dầu phanh sôi tạo ra bọt khí làm giảm áp suất trong hệ thống, dẫn đến mất lực đẩy của piston kẹp đĩa phanh.
Trong trường hợp phát hiện đĩa phanh bị nóng, người lái nên dừng xe ở vị trí an toàn và chờ cho hệ thống nguội bớt trước khi tiếp tục di chuyển. Cần lưu ý tuyệt đối không phun nước trực tiếp vào đĩa phanh đang nóng, vì sự thay đổi nhiệt độ đột ngột có thể gây ra tình trạng cong vênh. Nếu đường ống dẫn dầu phanh bị vỡ, biện pháp khắc phục duy nhất là đưa xe đến các trung tâm sửa chữa uy tín để tiến hành sửa chữa và bơm lại dầu phanh.
Cách phòng tránh mất phanh khi lái xe ô tô
Việc các chi tiết bên trong hệ thống phanh ô tô bị hao mòn là nguyên nhân chủ quan nên có thể chủ động bảo dưỡng được, riêng việc mất phanh do quá nhiệt mới thực sự đáng lo.
Để tránh tình trạng mất phanh do quá nhiệt, người lái không nên thực hiện thao tác đạp hoặc bóp phanh liên tục trong thời gian dài, đặc biệt khi xe đang xuống dốc. Người lái có thể áp dụng kỹ thuật nhấp nhả phanh để tạo khoảng thời gian cho hệ thống được làm mát tự nhiên bởi luồng gió.
Nếu phải di chuyển trên những đoạn dốc dài nguời lái nên chủ động dừng xe nghỉ ngơi khoảng 5 đến 10 phút sau mỗi 1 đến 2 giờ di chuyển để hệ thống phanh có thời gian hạ nhiệt, sau đó mới tiếp tục hành trình.
Bên cạnh đó, việc tận dụng lực hãm từ “phanh động cơ” khi xe xuống dốc là một biện pháp hiệu quả. Đối với ô tô số tự động, người lái nên chuyển sang các số thấp (thường ký hiệu là L hoặc 1, 2 trên cần số) hoặc sử dụng lẫy chuyển số tích hợp trên vô lăng để giảm số. Kỹ năng này giúp xe giảm tốc độ một cách hiệu quả khi xuống dốc mà không cần quá nhiều sự can thiệp từ hệ thống phanh, từ đó hạn chế đáng kể nguy cơ phanh bị quá nhiệt.
